Door Ramzy Baroud*
De meest recente strafmaatregel tegen de Gazastrook lijkt op een bekend scenario met als doel om de Gazastrook te vernederen tot tevredenheid van Israel, de Palestijnse Autoriteit van Mahmoud Abbas en de door militairen gecontroleerde Egyptische regering. Maar de werkelijkheid is veel onheilspellender.
Deze keer neemt de collectieve bestraffing de vorm aan van ongezuiverd rioolwater dat de verarmde en door energiecrisis geplaagde strook van 360 km2 en haar 1.8 miljoen inwoners overspoeld. En dat terwijl de crisis als gevolg van het ernstige tekort aan electriciteit en brandstof het gebied al praktisch onleefbaar maakt. Een uitgebreid VN rapport stelde vorig jaar dat als er geen accute maatregelen worden genomen de Gazastrook tegen het jaar 2020 onleefbaar zal zijn. Sinds dat rapport uitkwam, in augustus vorig jaar, is de situatie ernstig verslechterd.
Gedurende de afgelopen jaren en vooral vanaf 2007 toen Israel de blokkade verscherpte, is de wereld gewend geraakt aan twee verschillende werkelijkheden: het door meerdere partijen gesteunde plan om de positie van Hamas in Gaza te verzwakken en tegelijkertijd het verbazingwekkende vermogen van de bevolking van Gaza om zich staande te houden tegen gevangenschap, blokkade en oorlog.
Twee schandelijke aanvallen illustreren dit. De eerste is de Israelische aanval van eind 2008 begin 2009 bekend geworden onder de naam Gegoten Lood (meer dan 1400 doden en 5500 gewonden) en de tweede is de aanval van vorig jaar november (167 Palestijnse doden en zes Israeli’s.) Tijdens die tweede aanval was de eerste democratisch gekozen egyptische president nog aan de macht. Voor de eerste keer in jaren schaarde Egypte zich achter de Palestijnen. Daarom en vanwege het taaie Palestijnse verzet in Gaza, behaalde het gebied een wonderbaarlijke overwinning. De Gazastrook vierde haar overwinning en Israel legde zich erbij neer overigens zonder zich te houden aan haar belofte in de door Egyptische bemiddeling tot gekomen overeenkomst namenlijk om de economische strafmaatregelen tegen Gaza te verzachten.
Even leek het er beter uit te zien voor Gaza. De zuidelijke grensovergang met Egypte was een groot deel van de tijd open en de Egyptische regering en Hamas waren in overleg over een duurzame economische oplossing voor alle problemen. Maar de afzetting van president Morsi door generaal Abdel Fatah al-Sisi op 3 juli veranderde de situatie. Uit wraak sloot het Egyptische leger de grens en vernietigde 95 procent van alle tunnels die functioneerden als Gaza’s vitale verbindingslijn en haar in staat stelde om de Israelische blokkade te weerstaan.
Hoop werd snel de kop ingedrukt en de situatie waarin Gaza zich bevond werd slechter als nooit tevoor. Uiteraard vond Cairo in Ramallah een bereidwillige bondgenoot die nooit was opgehouden om met Israel samen te werken met als doel om haar Hamas rivalen, inclusief de hele bevolking van de Gazastrook, te straffen.
De New York Times citeerde op 21 november functionarissen uit Gaza. “dat dertien rioolzuiverings-stations al overstroomd zijn of bijna zijn en dat miljoenen kubieke meters aan ongezuiverd rioolwater elke dag de middellandse zee in stroomt.” De gezondheidsdienst zal binnenkort geen drinkwater meer naar de huishoudens in Gaza kunnen pompen zo rapporteerde de krant
Farid Ashour, de directeur van de gemeentelijke waterbedrijven, vertelde de New York Times dat de situatie dramatisch is “We hebben nog niet eerder zo’n ernstige situatie meegemaakt als deze keer” zo zei hij. Maar de situatie hoeft helemaal niet zo gevaarlijk te zijn als hij nu is. In feite is het bewust zo gecreerd.
De enige elektriciteitscentrale in Gaza is al jaren het belangrijkste doelwit van Israelische gevechtsvliegtuigen. In 2006 werd de centrale vernietigd tijdens een Israelische luchtaanval. Om een jaar later, de centrale was net weer open, opnieuw vernietigd te worden. En ondanks het feit dat het nauwelijks op volledige capaciteit kon draaien zorgde het de laatste tijd toch voor 30 procent van de elektriciteitsbehoefte. De rest kwam uit Israel en Egypte. Het totaal was niet genoeg voor de basisbehoefte, maar op de een of andere manier redde men zich in Gaza ermee. Na de afzetting van president Morsi en de harde maatregelen van de egyptische militairen tegen Gaza is het tekort aan electriciteit nu 65 procent.
In een interview met James W. Rawley, de humanitair coordinator voor de bezette Palestijnse gebieden, beschreef een verontrustend beeld waarbij de crisis “alle essentiele diensten betreft inclusief ziekenhuizen, klinieken, riool- en waterpompstations.”
Aan de andere kant gaat het in Israel sinds de laatste militaire confrontatie met Hamas uitstekend. “Het laatste jaar was geweldig”, citeert de Economist Brigadier Michael Edelstein, de commandant van Israel’s eenheid belast met ‘het in de gaten houden’ van Gaza. Dankzij de enorme afname van het aantal afgevuurde raketten vanuit Gaza als vergelding voor Israelische aanvallen en de afsluiting van de Gazastrook (50 raketten dit jaar in vergelijking met 1500 vorig jaar) kunnen kinderen in Israel’s grensplaatsen weer in hun eigen bed slapen in plaats van in schuilkelders” volgens de Economist van 16 november.
“Maar Israel’s belofte om als tegenprestatie de economie van Gaza nieuw leven in te blazen is niet gehouden” zo stelt het blad. “Israel heeft alles gedaan wat in haar vermogen lag om Gaza in crisis stand te houden. Van het weigeren om zonnepanelen toe te laten voor eigen electriciteits-opwekking tot het tegenhouden van export. Ondertussen rot Gaza weg”
Wanhopig op zoek naar een onmiddellijke oplossing heeft Gaza premier Ismail Haniyeh een beroep gedaan op Mahmoud Abbas om te komen tot een eenheidsregering. “Laten we streven naar één regering, één parlement en één president” citeerde Reuters Haniyeh in een recente toespraak. Woordvoerder Ahmed Assaf van Fatah verwierp de oproep “omdat het niets nieuw bevatte” Ondertussen besloot de Palestijnse autoriteit om de subsidie op brandstof bestemd voor Gaza te beeindigen waardoor de prijs per liter van 79 cent naar 1.62 dollar steeg. Volgens Ihab Bessisso van de PA werd de beslissing genomen omdat goedkope brandstof naar Gaza sturen “oneerlijk is tegenover de bevolking van de Westbank” volgens de New York Times.
Maar eerlijkheid heeft er weinig mee te maken. Berichten van o.a de Economist, Al Monitor en andere media spreken van pogingen van Egypte om de voormalige veiligheidsbaas en Fatah leider Mohammed Dahlan de verwachte ineenstorting van Hamas te laten versnellen. Al Monitor bericht op 21 november dat Dahlan, een beruchte Fatah commandant die in 2007 door hamas was verslagen onder andere vanwege zijn zeer hechte relaties met de Israelische veiligheidsdiensten, een ontmoeting heeft gehad met Generaal al-Sisi in Cairo. Klaarblijkelijk is het doel om Hamas uit de Gazastrook te verjagen. Maar de vraag is hoe? Volgens sommige suggesties zal een Palestijnse brigade zich verzamelen in al-Arish, vervolgens naar Gaza marcheren en met Egyptische steun de strijdmacht die hamas de laatste tien jaar heeft opgebouwd, verslaan.
Nu Morsi’s moslim broederschap voorlopig uit beeld is, is Gaza kwetsbaarder dan ooit. Aanhangers van Abbas en zeker van Dahlan zulllen van mening zijn dat dit het moment is om met hun broeders in Gaza af te rekenen.
*Vertaald uit het Engels zie oorspronkelijke artikel
