Het recht op menselijkheid
Door Inki de Jonge
De vredesbesprekingen tussen Israël en Palestina worden vandaag hervat. Volgens advocate en vredesactiviste Sahar Francis, die vanavond in Groningen spreekt, heeft die vrede alleen kans van slagen als in beide landen de mensenrechten worden gerespecteerd.
Het was half tien in de morgen, toen de bus stopte. Emad (17) en zijn vader zaten erin. Ze waren op weg naar Khan Al-Ahmar, een bedoeïenengebied tussen twee Israëlische nederzettingen en passeerden de controlepost, waar Israelische soldaten de identiteitspapieren van de passagiers wilden zien. Waarom ze hem meenamen, wist Emad Al-Ashhab niet. Zijn vader ook niet.Die stond drie uur lang bij de controlepost, wachtend op informatie over zijn zoon, maar de soldaten negeerden hem. Emad werd geboeid vastgezet in een cel bij de controlepost. Waarom, vertelde niemand. Hij moest naar de wc, maar dat mocht niet.Na drieënhalf uur werd hij naar een andere locatie gebracht, zijn gezicht verborgen onder een zak, hij werd geslagen, de sigarettenpeuken van de soldaten brandden zijn handen toen ze zijn boeien verstevigden. Drie keer werd hij verplaatst, die dag, telkens naar een andere locatie. Waar hij was, wist hij niet. Om zeven uur ’s avonds mocht hij voor het eerst naar de wc.
Deze dingen.
“Emad zit nog steeds vast”, zegt de in Israël geboren advocate Sahar Francis (41). “Het heeft drie maanden geduurd voordat hij zijn familie mocht zien. Zijn detentie heeft nu zes maanden geduurd en wordt verlengd met een half jaar. En nog steeds is er geen officiële aanklacht. In de bezette gebieden geldt niet het burgerrecht, maar het militair recht. En dat betekent dat Palestijnse jongeren vanaf 16 jaar als volwassenen worden gezien en dus dienovereenkomstig worden behandeld. Discriminerend, want voor Israëlische jongeren ligt die grens op 18 jaar.”
Israël en Palestina doen dezer dagen een zoveelste poging tot vrede in het decennialang door oorlog geteisterde gebied. Volgens de Verenigde Staten is die vrede dichterbij dan ooit, omdat, zo zei minister Clinton, beide presidenten Netanyahu en Abbas ’geloven in vrede.’ Kondigde Israël niet een tijdelijke bouwstop op de Westelijke Jordaanoever af? Greep Abbas dat gebaar niet aan? Zitten ze niet om tafel?Maar de bouwstop loopt op 26 september af, Abbas en Clinton willen dat die bouwstopwordt verlengd en intussen vuurde Hamas vorige week granaten af op Israelisch grondgebied.
“Er kan nooit vrede zijn in Israël als beide landen de mensenrechten niet respecteren” zegt Francis. “Vrede is alleen mogelijk als het internationale recht een sterke juridische basis legt.” Francis werkt voor Addameer, dat ’Geweten’ betekent; een Palestijnse organisatie in Rammallah die zich sterk maakt voor de rechten van politieke gevangenen. “Israël gebruikt detentie als machtsmiddel”, zegt ze. “Vooral de laatste twee jaar zien we een toename van het aantal detenties. Politiek actieve burgers worden vastgezet, zonder te weten waarvan ze worden beschuldigd.
Het is een methode om anderen af te schrikken.” Ze doelt daarbij ondermeer op politiek activist Mohammad Srour, die vorig jaar in Israël werd opgepakt nadat hij in Geneve voor de United Nations Fact Finding Mission een getuigenverklaring had afgelegd. Francis is in Europa om lezingen te houden en te spreken met parlementariërs en mensenrechtenorganisaties. Ze is maar een week in Nederland. Vanavond spreekt ze in Groningen, op uitnodiging van Vrouwen in Zwart Groningen en de stichting Groningen-Jabalya. Laatstgenoemde stad is een van de zustersteden van Groningen. “Stedenbanden kunnen helpen”, antwoordt ze desgevraagd. “Stedenbanden maken mensen in Europa bewust van het dagelijks leven in zo’n stad, het kan een heel andere dimensie aan het wereldnieuws geven. Bovendien is het voor het geven van internationale steun van wezenlijk belang.” Wordt het ooit vrede tussen Israel en Palestina? “Er gebeurt veel tégen de vrede”, zegt ze. “Het vernietigen van Palestijnse huizen, het innemen van land, controle houden op energiebronnen, dat alles, zo voelen de Palestijnen, zit vrede in de weg. Maar ook de Palestijnse bevolking vertrouwt haar leiders minder, we zien die kloof steeds wijder worden. Vrede is mogelijk. Maar alleen als er rekening gehouden wordt met de rechten van het volk, met het recht op menselijkheid.”
gepubliceerd in Dagblad van het Noorden op dinsdag 21 september 2010
Sahar Francis spreekt tijdens de bijeenkomst in Groningen foto: Guus Bons
De Universele verklaring van de Rechten van de Mens omvat 30 artikelen. Een greep: – Allemensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigdmet verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen. – Een ieder heeft recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon. – Niemand zal in slavernij gehouden worden. – Niemand zal onderworpen worden aan folteringen, noch aan een wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. – Iedereen heeft recht op bescherming door de wet.
– Niemand zal onderworpen worden aan willekeurige arrestatie, detentie of verbanning. – Iedereen is onschuldig tot zijn schuld bewezenwordt in een openbare rechtszitting. – Een ieder heeft recht op een nationaliteit. Aan niemand mag willekeurig zijn nationaliteit worden ontnomen, noch het recht worden ontzegd omvan nationaliteit te veranderen. – Zonder enige beperking op grond van ras, nationaliteit of godsdienst,mogen personen van huwbare leeftijd trouwen en een gezin stichten. Een huwelijk kan slechts worden geslotenmet de vrije en volledige toestemming van de aanstaande echtgenoten.
