Al ruim een week belegert het Israëlische leger het noorden van Gaza, waaronder het vluchtelingenkamp Jabalia, en voert luchtaanvallen uit. Tienduizenden mensen zitten vast in hun huizen of schuilplaatsen. Het gebied is bovendien afgesloten van hulpgoederen.
door Lucia Admiraal
In de schaduw van de oorlog in Libanon is het Israëlische leger bezig met een nieuwe invasie van de noordelijke Gazastrook. Al ruim een week concentreren de aanvallen zich met name op het vluchtelingenkamp Jabalia, maar ook het nabijgelegen Beit Hanoun en Beit Lahia worden belegerd en bestookt met luchtaanvallen.
Het leger heeft de bevolking van het noorden bevolen om naar het zuiden te vertrekken, naar de kuststrook al-Mawasi, waar al honderdduizenden ontheemden verblijven. Volgens het ministerie van Gezondheid in Gaza zijn door de recente Israëlische aanvallen op het noorden tot nu toe al zeker tweehonderd mensen gedood, onder wie kinderen, vrouwen en ouderen.
Israël zegt dat Hamas zich heeft gehergroepeerd in het noorden van Gaza, en dat Hamas-strijders het doelwit waren van de aanvallen. De militaire tak van Hamas, de al-Qassam Brigades, plaatste op Telegram een bericht over een aanval op Israëlische soldaten die een huis in Jabalia bestormden. De Israëlische krant Haaretz meldt echter, op basis van anonieme leger- en veiligheidsbronnen, dat het leger niet direct Hamasstrijders trof toen het Jabalia binnenging.
Steeds minder journalisten
Ondertussen zijn er steeds minder journalisten in Gaza die de situatie in het noorden kunnen verslaan. Ruim honderdtwintig journalisten zijn gedood door de Israëlische aanvallen op Gaza. Buitenlandse pers mag nog steeds de Gazastrook niet in. Vorige week werd de Al Jazeera-cameraman Fadi al-Wahidi in zijn nek geschoten terwijl hij verslag deed van het beleg van Jabalia. Hij verkeert momenteel in kritieke toestand.
De weinigen die nog verslag doen in de regio, omschrijven de belegering van het noorden als een van de meest hevige aanvallen tot nu toe. Journalisten en andere ooggetuigen in het noorden zeggen dat er doden en gewonden op straat liggen, die niet bereikt kunnen worden door hulpdiensten.
„Het gebrek aan medische middelen en goede behandelingsmogelijkheden maakt het onmogelijk om de meeste gewonden te redden”, schreef Al Jazeera-journalist Anas al-Sharif, die vanuit Jabalia verslag doet, zaterdag op X.
„We blijven hier”
In het noorden van Gaza zijn nog drie functionerende ziekenhuizen. Een daarvan is het Kamal Adwan-ziekenhuis in Beit Lahia. „Noord-Gaza wordt van alle kanten volledig belegerd”, vertelt Hussam Abu Safia, de directeur van het ziekenhuis, telefonisch vanuit Beit Lahia. „Er is geen coördinatie [met het leger] voor ambulances. Er moet worden geïmproviseerd.”
Alleen al tussen zaterdag en zondagochtend telde het ziekenhuis vijftien doden en meer dan zestig gewonden, vertelt Abu Safia, waaronder kinderen en ouderen. Op de intensive care voor kinderen liggen nu ook volwassenen, omdat er geen andere plek voor hen is. „De situatie is catastrofaal”, zegt Abu Safia, mede door de totale blokkade van het gebied.
Vorige week kreeg het ziekenhuis, net als de andere twee ziekenhuizen in Noord-Gaza, een „evacuatiebevel” van het Israëlische leger. „Er is geen andere plek waar we onze diensten kunnen verlenen. We blijven hier”, zegt Abu Safia.
In een recent gepubliceerd rapport schrijft de VN dat Israël als onderdeel van de bredere aanvallen op Gaza beleidsmatig de medische infrastructuur vernietigt, en spreekt van „meedogenloze en doelbewuste aanvallen op medisch personeel en medische faciliteiten” waarmee „oorlogsmisdaden worden gepleegd” en sprake is van „uitroeiing als misdaad tegen de menselijkheid”.
Gedwongen vertrek
Afgelopen weekend gaf het Israëlische leger opnieuw bevelen aan Palestijnen in Noord-Gaza om te vertrekken. Journalisten ter plaatse wijzen erop dat het ondanks de „evacuatiebevelen” niet mogelijk is om vanuit het noorden naar het zuiden te gaan. Al Jazeera berichtte op zondag dat duizenden mensen vanuit Jabalia te voet naar Gaza-Stad vluchtten, maar dat het leger volgens ooggetuigen zandbarrières heeft opgeworpen op de weg naar Gaza-Stad.
Daarmee is de Gazastrook door het Israëlische leger niet alleen doormidden gesplitst door de ‘Netzarim corridor’, maar lijkt het uiterste noorden ook afgesloten van Gaza-Stad. Vorige week zeiden inwoners die wel probeerden te vluchten tegen CNN dat zij werden beschoten door het Israëlische leger.
Ook zeggen inwoners in het grotendeels verwoeste noorden – naar schatting van de VN verblijven er circa 400.000 mensen – niet te willen vertrekken, omdat het elders ook niet veilig is.
Ibrahim al-Kharabishy, een advocaat en vader van drie kinderen uit Jabalia, zei tegen de Financial Times dat hij ondanks oproepen van het leger thuisblijft. „Het is het enige toevluchtsoord dat we hebben”.
Geen voedselhulp
De hernieuwde aanvallen en de herhaalde bevelen aan de bevolking om te vertrekken, leiden tot nieuwe internationale zorgen over gedwongen ontheemding en etnische zuivering. Haaretz sprak met Israëlische ambtenaren van Defensie die menen dat het politieke leiderschap aandringt op geleidelijke annexatie van grote delen van de Gazastrook.
De belegering en de „evacuatiebevelen” voor dit gebied suggereren dat het Israëlische leger het zogenaamde „generaalsplan” – geheel of ten dele – implementeert. Dat „generaalsplan” verwijst naar een plan van oud-legerleiders, onder wie voormalig generaal Giora Eiland, waarbij de bevolking van Noord-Gaza of zou worden gedwongen te vertrekken, of zou verhongeren door de blokkade, of zich zou overgeven. Wie er achterblijft zou bovendien als Hamas-strijder worden beschouwd.
De Israëlische nieuwswebsite Yedioth Ahronoth spreekt van een „kleinere en voorlopige versie” van dit „plan” in Jabalia. Eiland zelf zei tegen CNN dat de huidige belegering geïnspireerd is door zijn plan, maar op punten afwijkt. In Noord-Gaza is hoe dan ook sinds het begin van oktober helemaal geen humanitaire hulp meer binnengekomen, meldt het Wereldvoedselprogramma (WFP). Bovendien zijn enkele centrale bakkers door de aanhoudende luchtaanvallen gesloten. „Deze mensen kunnen nergens heen en het WFP kan ze nauwelijks bereiken”, schrijft WFP. De organisatie is „niet langer in staat om voedsel in welke vorm dan ook uit te delen aan gezinnen die het hard nodig hebben.”
bron: ‘We worden van alle kanten belegerd’: Israëlische aanvallen op Noord-Gaza gaan door – NRC
Een versie van dit artikel verscheen ook in de NRC van 14 oktober 2024.
