Een Israëlische raketvaanval vernielde in Gazastad een gebouw met kantoren van internationale en lokale media, waaronder persbureau Associated Press, nieuwszender Al-Jazeera en het Gaza Media Centre. De Al-Jala’a Toren werd met de grond gelijk gemaakt. Journalisten Lejo Siepe en Jan Keulen uit Groningen bezochten met enige regelmaat Gaza en werkten destijds vanuit de Al-Jala’a toren om mediatrainingen te verzorgen. Ze verwijten de Israëliërs dat zij doelbewust de media het zwijgen willen opleggen.
Door Lejo Siepe en Jan Keulen
Op zaterdagmiddag 15 mei werd op Al-Jazeera live verslag gedaan van een Israelisch bombardement op een torenflat in Gaza stad. Televisiekijkers over de hele wereld zagen hoe het elf verdiepingen hoge gebouw als een kaartenhuis ineenstortte. De presentatrice kon haar emoties amper bedwingen toen zij vertelde dat in het gebouw, de lokale studio’s en kantoren van de nieuwszender Al-Jazeera waren gevestigd.
Wij herkenden het gebouw in een oogopslag. En schrokken. In het gebouw was, op de vierde verdieping, ook het Gaza Centrum voor Persvrijheid gevestigd, gelieerd aan een mediaorganisatie in Qatar. We gaven er trainingen op het gebied van journalistieke vaardigheden en radiojournalistiek en ontmoetten er bevlogen collega’s als Adel Zaanoun, werkzaam voor Agence France Press en journaliste Nagham Mohanna, werkzaam voor de in Dubai gevestigde krant The National.
We ontmoetten er de altijd glimlachende en zorgzame Ali Abu Afash. Hij was van huis uit geen journalist maar was actief voor het Centrum. Ali had van het helpen van bezoekende buitenlandse journalisten zijn beroep gemaakt. Hij ontfermde zich over ons en maakte ons wegwijs in het maatschappelijke en journalistieke doolhof van Gaza. Ali kwam in 2014 – samen met een Italiaanse journalist- om het leven bij een ontploffing van een Israëlische raket.
De Al-Jala’a Toren was niet het enige mediagebouw dat met de grond gelijk werd gemaakt. Op 11 en 12 mei werden twee andere hoge gebouwen in Gaza Stad totaal vernield, waarbij veertien mediaorganisaties hun redactieruimtes, kantoren en studio’s verloren. Verder kwamen de afgelopen twee weken minstens drie Palestijnse journalisten in Gaza om het leven bij gerichte Israëlische bombardementen.
Volgens Israël ging het bij de bombardementen en beschietingen slechts om het raken van militaire doelen. Zo zou de Al-Jala’a Toren door de inlichtingendienst van Hamas zijn gebruikt en daarmee een legitiem doelwit zijn.
Directeur Gary Pruitt van het Amerikaanse persbureau Associated Press, dat ook opereerde vanuit de Al-Jala’a Toren, zei dat er absoluut geen bewijs is dat Hamas het gebouw gebruikte. Door de journalistiek te raken zal de wereld, volgens Pruitt “minder weten over wat er in Gaza gebeurt”. Ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken liet weten nog geen bewijs te hebben gezien van de Israelische claim dat Hamas het gebouw gebruikte.
Internationale organisaties zoals Reporters zonder Grenzen en de Internationale Federatie van Journalisten eisen een internationaal onderzoek naar aanvallen op de media.
Bij elk gewapend conflict komen journalisten in gevaarlijke situaties terecht en helaas raken sommigen gewond of gedood. In het geval van de Gaza-oorlog van de afgelopen twee weken hebben de media het echter opvallend hard te verduren gehad.
Correspondent Olaf Koens van RTL Nieuws zegt dat het zeker gaat om een bewuste aanval. ‘Dit is geen toeval. Dit is bewust het zwijgen opleggen aan de media. Dat is beleid. Wij mogen Gaza niet in en ook dat is beleid. Israël heeft de grens gesloten en dus zijn wij afhankelijk van persbureaus als AP. Wat een schande”. Olaf Koens heeft gelijk: Israël lijkt het wel degelijk gemunt te hebben op de onafhankelijke berichtgeving vanuit Gaza.
We zoeken weer contact met onze collega’s in Gaza via WhatsApp. “Het was een verschrikkelijke nacht, honderden tonnen zware explosieven vielen naar beneden. Het geluid was angstaanjagend en vuurvlammen schoten omhoog. Ik zag de enorme angst in de ogen van mijn kinderen en het heftige geschreeuw van familieleden en buren bij ons in de straat. Temidden van het tumult probeerde ik rustig te blijven maar de zenuwen gierden door mijn keel”.
De inwoners van Gaza gaan van catastrofe naar catastrofe. Onze collega Adel Zaanoun vertelt dat het Centrum een aantal computers en laptops is kwijtgeraakt in het bombardement. Gelukkig zijn er deze keer geen vrienden bij om het leven gekomen. Adel probeert zijn journalistieke taak weer op te pakken en te berichten over de situatie, zo goed en zo kwaad als dat gaat. Journalisten in Gaza zitten altijd klem.
Lejo Siepe is journalist en directeur Media Trainings Centrum Noord-Nederland, Jan Keulen is publicist en voormalig correspondent Midden-Oosten van de Volkskrant
bron: Dagblad van het Noorden
