Solidariteitsactie van 70 internationale activisten voor boeren rondom Bethlehem
’Houd Hoop Levend’[ ‘Keep Hope Alive’ ], een NGO in Bethlehem, organiseerde van 14 tot 23 oktober een 8-daagse olijvenpluk actie vóór en uit solidariteit mét de Palestijnse boeren. Deze boeren hebben door de situatie vaak veel olijfbomen verloren en worden bovendien bij de oogst vaak erg lastig gevallen door kolonisten uit de nederzettingen die zich heel vaak in de buurt van hun olijfgaarden bevinden. Johan Feitsma [ 78 ] uit Grijpskerk deed er aan mee en vertelt :
We zijn ondergebracht in een hotel of bij Palestijnse families in Beit Sahour , een voorstad ten oosten van Bethlehem. Ten westen ligt een andere voorstad, Beit Jala, samen wonen er ongeveer 100.000 mensen in deze drie steden, die ook samen wel gewoon Bethlehem worden genoemd.
De helft van de tijd gaan we olijven plukken samen met het gezin van de betreffende boer en de andere helft van de tijd wordt ingevuld met excursies en lezingen betreffende de problemen van de boeren. Het oogsten van de olijven is voor de gezinnen van de boeren een tijdrovende bezigheid waardoor ze dan ook lange tijd onder druk staan van de kolonisten. Eén van de boeren waar we meehelpen is normaal met zijn familie vier weken bezig met de oogst. Het lastig vallen omvat roepen en bedreigen tot het gooien met stenen om het de boeren zo lastig te maken en uiteindelijk te verjagen van hun eigen land. Buiten de oogsttijd om worden ook vaak olijfbomen in de buurt van nederzettingen door de kolonisten vernield of verbrand. Bijna alle boerenfamilies uit de Palestijnse dorpen hebben een strook olijfbomen op de helling van een berg, op de top waarvan zich heel vaak een nederzetting bevindt. De kolonisten bevinden zich dus veel dichter bij de olijfboomgaarden dan de boeren zelf. Deze situatie maakt het de kolonisten gemakkelijk de boerenfamilies lastig te vallen of hun bomen te vernielen. Onze groep heeft geen bijzonderheden meegemaakt maar tijdens onze aanwezigheid worden er op andere plaatsen wel tientallen incidenten gemeld. Onze aanwezigheid is dus belangrijk als bescherming tegen de kolonisten. Het woord kolonisten lijkt misschien wat beschuldigend, maar deze mensen noemen zichzelf juist graag zo omdat ze zich beschouwen als voorposten om het land in bezit te nemen. Eén van de boeren waar we helpen woont vlak langs de MUUR [ hier een hek ] die dwars door zijn land loopt. Hij moet steeds contact met de Israëlische soldaten opnemen voordat hij naar zijn eigen land kan gaan en op termijn is hij bang zijn olijfgaard kwijt te raken, iets dat bij sommige collega’s van hem al is gebeurd.
Voor de werkbaarheid is de groep in tweeën gesplitst en gaan we in de ochtend met twee bussen naar de boeren. We zijn afkomstig uit twaalf verschillende landen. De meesten uit Engeland en Frankrijk, verder uit Denemarken, Zweden, Noorwegen, Duitsland, de VS , België, Ierland, Schotland, Zuid Korea en Nederland. Om met mensen uit zoveel verschillende landen contact te hebben en te spreken over de problemen van de Palestijnse boeren heb ik als heel mooi en bijzonder ervaren. Behalve aan de problemen van de boeren wordt er tijdens de lezingen ook veel aandacht besteed aan de totale situatie van het Palestijnse probleem. De sprekers en spreeksters zijn vertegenwoordigers van vijf verschillende organisaties die zich bezig houden met de problemen waar de Palestijnen mee worden geconfronteerd. Het zijn wijze intelligente mensen die heel rustig en vanuit hun hart spreken. Ze zeggen dat veel Palestijnen hun behandeling als zeer vernederend voelen, waarbij ze zeggen dat het niet gaat over de bezetting alleen, of over een 1- of 2 staten oplossing, maar juist veel meer over die totale en jarenlange koloniserende, onrechtvaardige en uitsluitende behandeling van het Palestijnse volk. Alle vijf sprekers noemden dit ‘kolonisatie’ en ‘apartheid’. Soms werd zelfs gezegd dat ze zich slaven voelen! Ook gingen de sprekers vaak in op de ellendige situatie in Gaza! We maken belangrijke excursies naar Hebron en Oost Jeruzalem en een tour door Bethlehem .
Hebron
Veel lezers weten wel wat zich in Hebron afspeelt, ook ik was er eerder geweest, maar ik ben opnieuw geschokt door wat we daar zien. Achthonderd kolonisten die zich in het centrum van de oude stad Hebron hebben genesteld in geannexeerde Palestijnse winkels en ‘beschermd’ worden door 2000 Israëlische soldaten en check-points midden in de stad! Behalve annexeren proberen deze kolonisten ook panden van Palestijnen in handen te krijgen door hen heel veel geld te bieden. Onze groep is te gast bij de eigenaar van een souvenir winkel, er werd hem $ 100.000.000.- geboden voor zijn pand. Hij weigert pertinent om daar op in te gaan, maar in sommige gevallen elders in de West Bank is zoiets wel gebeurd!
Oost Jeruzalem
We maken samen met onze gids een rondrit met onze bus door en rond Oost Jeruzalem. De gids vertelt dat het verbluffend is hoeveel kleine en grote maatregelen de Israëlische overheid neemt om Oost Jeruzalem af te zonderen van de West Bank, en Palestijnen uit de stad te weren, terwijl er nu nog ruim 500.000 Palestijnen wonen. Er zijn in de loop van de laatste 25 jaar strategisch nederzettingen rondom Oost Jeruzalem gebouwd. Op een vreemde kronkelende manier worden deze nederzettingen omgeven door de MUUR. Er zijn hierdoor heel schrijnende situaties ontstaan: zo wordt een klein Palestijns dorp vlakbij Oost Jeruzalem nu nagenoeg helemaal ingesloten door de MUUR en is daardoor erg geïsoleerd. Woonden de bewoners eerder op tien minuten afstand van Jeruzalem, nu moeten ze anderhalf uur omrijden via Ramallah en dan ook nog door een heel moeilijk checkpoint. Terwijl een nederzetting op 10 kilometer afstand van Oost Jeruzalem nu tot Jeruzalem gaat behoren!
Bethlehem is een mooie levendige stad gebouwd op meerdere bergen en hellingen. Ten westen en ten zuiden van de stad bevinden zich vruchtbare gronden waar ook voldoende regen valt, aan de oostzijde is het veel droger en minder vruchtbaar. We maken met onze bus een rondrit langs de randen van de stad, waarbij goed duidelijk wordt dat juist in het westen en zuiden veel nederzettingen gebouwd zijn waardoor Bethlehem 80 % van zijn grond is kwijtgeraakt. Aan de noordkant grenst Bethlehem bijna aan Jeruzalem, gescheiden door een strook land dat tot Bethlehem behoorde, maar waar nu ook nederzettingen zijn gebouwd en waar de boeren veel land zijn kwijtgeraakt. Er bevinden zich 24 verschillende nederzettingen rondom Bethlehem! Behalve dat de boeren veel land zijn kwijt geraakt is een ander gevolg hiervan dat de stad Bethlehem helemaal niet kan uitbreiden langs de randen van de stad, terwijl in deze levendige stad daar wel veel behoefte aan is en in de stad zelf alles al is volgebouwd. Bouwen aan de oostzijde zou dan een mogelijkheid kunnen zijn, maar dat is C- gebied waar van Israël niet mag worden gebouwd. De MUUR bij en rond Bethlehem heeft een bizar grillig verloop, wat naast al het menselijk leed dat het veroorzaakt ook het mooie landschap ‘kapot’ heeft gemaakt.
geweldloos verzet
‘Keep Hope Alive’ wordt georganiseerd door JAI [ Joint Advocacy Initiative], en dit is weer ontstaan vanuit YMCA en YWCA in Oost Jeruzalem. Keep Hope Alive is zo genoemd omdat de organisatie zelf zich sterk voelt en de hoop niet wil opgeven. Hun symbool is de olijfboom. Olijfbomen zijn heel sterke planten die heel goed tegen droogte bestand zijn. Het bijzondere van ‘Keep Hope Alive’ is dat het is ontstaan in Beit Sahour, een voorstad van Bethlehem. Beit Sahour is al jarenlang het centrum van geweldloos verzet tegen het beleid van de Israëlische regering. Ook de oorsprong van het Kairos document ligt hier. Dit document, opgesteld in 2009, is een oproep van de Palestijnse Christenen aan de wereldwijde kerken en aan de wereld gemeenschap als geheel om hulp en steun voor de benarde situatie van het Palestijnse volk. De christelijke gemeenschap is dus mede van invloed geweest op het verzet. In Beit Sahour [ook in geheel Bethlehem ] is de samenwerking tussen Christenen en Moslims zeer goed en wordt deze vorm van verzet dus door de gehele gemeenschap gedragen. Je zou ook kunnen zeggen dat de christelijke inzet sterk gewaardeerd wordt door de moslimgemeenschap van Beit Sahour. Het is zelfs zo dat het Kairos Document door de gehele Palestijnse gemeenschap wordt gedragen! Ook in ‘Keep Hope Alive’ worden beide gemeenschappen vertegenwoordigd.
Is het niet erg naïef om over HOOP te spreken, is er wel hoop op vrede daar? Eén van de vele goede Palestijnse sprekers zegt dat er inderdaad verandering aanstaande is. Niet meteen, maar na tien maximaal 20 jaar zal het voorbij zijn beweert hij. Zowel binnen Israël zelf als vanuit het buitenland wordt de weerstand tegen de huidige toestand steeds groter. Dat is ook de hoop die wij als internationale groep meekrijgen naar ‘huis’, ons eigen land, waar we ons verhaal zullen gaan vertellen. Ondanks de problemen van de Palestijnen vond ik het een prachtige ervaring en kan het zeker iedereen aanbevelen dit ook eens te doen.
Johan Feitsma
gepensioneerd boer en bestuurslid van de stichting Groningen-Jabalya. Hij is al jaren betrokken bij het conflikt tussen Israel en Palestina. In 2002 verbleef hij bijvoorbeeld drie maanden in Palestina als waarnemer namens United Civilans for Peace en bezocht met zijn achtergrond als akkerbouwer veel boeren. In 2014 publiceerde hij zijn verslag van dit verblijf onder de titel Olijfboom achter de Muur
