Naast de onderwerpen sociaal Europa en de verhouding EU / Rusland werd tijdens het debat van 12 mei georganiseerd door Groninger Forum i.s.m. Europa direct en stichting Groningen-Jabalya ook aandacht besteed aan de rol van EU in het conflikt Israel/ palestina
inleider jan Keulen
Oud‐Libanoncorrespondent Jan Keulen laat zijn licht schijnen op wat de EU heeft gedaan om de situatie in het Midden‐Oosten te verbeteren. Hij is kritisch: ‘De EU meldt vooral te pas en te onpas dat ze “deeply concerned” zijn’. Of Israël nou Palestijnse huizen kapotbull-dozert, nederzettingen bouwt op de Westelijke Jordaanoever of als Kerry’s vredespogingen stranden, steeds is de EU deeply- concerned. Ze onderneemt weinig actie en zwijgt als door Europa geleverde goederen aan de Palestijnse gebieden door Israël worden vernield of geconfisqueerd. Een boycot van bedrijven die actief zijn op de Westelijke Jordaanoever wordt bovendien maar halfhartig nageleefd. De Nederlandse politieke partijen hebben amper een mening over het centrale conflict in het Midden‐Oosten. De CU/SGP wil de banden met Israël aanhalen, de PvdA is kort maar kritisch in haar verkiezings-programma. Alleen GroenLinks heeft een uitgebreid item over Israël/Palestina: ze wil nederzettingen ontmantelen, de muur neerhalen en de grenzen van 1967 respecteren. Keulen, tot slot: ‘Kan de EU niet meer doen? Waarom zegt de EU het associatie-verdrag met Israël niet op? Waarom probeert het Israël als wapenleverancier niet meer te dwarsbomen?
Fenna Feenstra meldt dat de SP wel een Israël standpunt heeft: de partij is voor de tweestatenoplossing. Ze pleit daarnaast voor een duidelijke labeling van producten die door Israëlische bedrijven op de Westelijke Jordaanoever zijn geproduceerd. Ze is er overigens niet van overtuigd dat dit nou echt een Europese aangelegenheid is. Landen zouden volgens haar ook heel goed zelf kunnen besluiten tot een boycot van dergelijke producten. Judith Sargentini vindt het juist weer een veel beter idee als de EU wat dat betreft één lijn trekt. Kati Piri vertelt dat vooral de Duitse sociaaldemocraten het – gezien het Duitse verleden – erg lastig vinden kritisch op Israël te zijn. Volgens Judith Sargentini is dat niet alleen een probleem van links‐Duitsland. Bert Giskes, voorman van de stichting Groningen‐Jabalya, meldt dat een handtekeningen-actie onder het Groningse publiek tot nu toe 550 handtekeningen opleverde van Groningers die vinden dat de Gazastrook open moet blijven voor handel.
v.l.n.r. disussieleidster Sheila Sitalsing, jan Keulen,kati Piri,Fenna Feenstra, Judith Sargentini tijdens het debat
Een man uit het publiek wil weten wat het standpunt is van de partijen over de overerfbare vluchtelingenstatus van Palestijnen in het Midden‐Oosten. Je hebt nu al derdegeneratie-vluchtelingen, wiens grootouders dus vluchtten uit het toen-malige Palestina’. Voor Piri is dit een nieuw punt. Ze gaat eerst eens met de Tweede Kamer‐woordvoerder van de partij praten. Judith Sargentini: ‘Er is die mensen in VN‐verband beloofd dat ze konden terugkeren naar hun land en bovendien hebben deze mensen in het land waar ze heen vluchtten amper burger-rechten’. ‘Zijn
die landen daar dan ooit op aangesproken?’ wil dezelfde man weten. Volgens Jan Keulen niet: dit probleem is nog nooit door iemand opgelost.
De conclusie uit dit korte debat lijkt dat de EU voorlopig geen effectievere rol zal gaan spelen vooral vanwege de verdeeldheid die binnen de grote partijen bestaat over de juiste aanpak. Vooral het idee om Israel kritischer te benaderen is binnen Europa nog een taboe in ieder geval onder de politici. Ook het feit het Europees parlement geen beslissende stem heeft in buitenlands beleid speelt daarin een rol. Onder regeringsleiders is een hardere opstelling tegen Israel nog ver weg integendeel de betrekkingen zijn zelfs hartelijk en intensief. Voorlopig blijft Europa de kool en de geit sparen: Israel bevoordelen via een handelsassociatie en de Palestijnse Autoriteit vooral financieel steunen. Zelfs nu de amerikaanse poging om het vredesproces vlot te trekken falikant is mislukt is een meer politieke rol Europa niet te verwachten. Het is wachten op een gezamenlijk Europees buitenlands beleid en dat kan nog wel even duren in de EU waar op dat terrein de nationale souvereiniteit nog springlevend is.
