Op 3 juli schoot Suleiman al-Ajoury, een 23-jarige met een universitair diploma, zichzelf in het hoofd. In zijn laatste Facebook-bericht op 3 juli schreef hij: “Dit is geen vergeefse poging. Dit is een poging tot redding. Klagen bij iemand anders dan God is een vernedering. ‘ Hij werd dood aangetroffen in zijn ouderlijk huis in de wijk Sheikh Zayed in Beit Lahia, ten noorden van Gaza-stad. De politie van Gaza zegt dat ze momenteel onderzoek doen. Zijn zelfmoord was slechts de meest prominente van een zorgwekkende stijging van het aantal zelfmoorden in de Gazastrook. Twee miljoen mensen zitten op elkaar gepakt in de Palestijnse kustenclave met weinig tot geen toegang tot de buitenwereld en een economie die op de rand van volledige instorting staat. De zelfmoord van al-Ajoury was inderdaad één van de drie die in minder dan 24 uur plaatsvond. Een 26-jarige man uit het vluchtelingenkamp Shati, Ayman al-Ghoul, stierf nadat hij zichzelf van een gebouw van vijf verdiepingen had gegooid. De 21-jarige Ibrahim Yassin stierf na een week in het ziekenhuis nadat hij zichzelf in hetzelfde kamp in brand had gestoken. Het aantal zou vier zijn geweest als een 18-jarig meisje uit Khan Younis, niet genoemd in nieuwsberichten, met succes een overdosis had genomen. Ze leefde in een gewelddadige gezinssituatie en probeerde een einde aan haar leven te maken.
Gaza staat sinds 2007 onder een strikte Israëlische blokkade en met een werkloosheid en armoedecijfers van meer dan 50 procent hebben jongeren niet veel hoop voor de toekomst. “Suleiman was een tiener toen de Israëlische oorlog tegen Gaza in 2008 uitbrak”, vertelde Muhammad Hammad, een van al-Ajoury’s vrienden aan The Electronic Intifada. ‘Hij heeft de tweede Israëlische oorlog in 2012 en daarna de derde in 2014 meegemaakt. Hij wist niets van de buitenwereld door de Israëlische blokkade sinds 2007. Er zijn geen luchthavens en geen open grensovergangen in Gaza. Om het nog erger te maken, werd hij gearresteerd door de veiligheidstroepen van Hamas omdat hij vorig jaar één van de leidende activisten was achter de We Want to Live-protesten. ‘ De We Want To Live-demonstraties werden in maart 2019 georganiseerd. Het ging voornamelijk om jongeren die betere levensomstandigheden eisten en werden door Hamas gezien als een bedreiging voor de autoriteiten. Zij stuurden veiligheidstroepen om demonstranten hardhandig te verdrijven.
Een alarmerend tempo
Al Mezan, een in Gaza gevestigde mensenrechtenorganisatie, zegt dat het aantal zelfmoorden in de Gazastrook met een alarmerend tempo toeneemt. Volgend de organisatie ligt de oorzaak zowel in de economische omstandigheden als in het beperkte vermogen van mensen om hun rechten uit te oefenen. “We hebben 17 zelfmoorden en honderden zelfmoordpogingen geregistreerd, voornamelijk onder jongeren”, zegt Samir Zaqout, adjunct-directeur van Al Mezan. “De moeilijke levensomstandigheden, extreme armoede, wanhoop en een gebrek aan vrijheid van meningsuiting waren allemaal factoren achter deze zelfmoorden”, vertelt hij aan The Electronic Intifada. Al Mezan heeft statistieken die een gestage en significante stijging van het aantal zelfmoorden en pogingen in de afgelopen vijf jaar documenteren, terwijl zelfmoord praktisch onbekend was in een gebied waar zelfmoord plegen in strijd is met zowel religieuze als traditionele opvattingen. In 2015 waren er volgens deze cijfers – die zijn samengesteld door de onderzoekseenheid van Al Mezan, maar nog niet zijn gepubliceerd – tien zelfmoorden en 553 zelfmoordpogingen. In 2016 waren er 16 zelfmoorden en 626 pogingen. In 2017 waren dat 23 en 566, in 2018 20 en 504 en in 2019 22 zelfmoorden en 133 pogingen.
De 29-jarige Mustafa probeerde in april zelfmoord te plegen. Hij weigerde verder te worden geïdentificeerd voor dit artikel. Hij was een professionele timmerman, bezat zijn eigen timmerwerkplaats en verdiende een behoorlijk inkomen. Hij begon als leerling van een timmerman toen hij net 14 was en begon zelfstandig te werken toen hij 19 was en zijn eigen atelier bouwde. Maar zijn werkplaats in de Shujaiyeh-buurt van Gaza-stad werd vernietigd tijdens de Israëlische militaire aanval op Gaza in 2014, en hij heeft tot nu toe nog geen compensatie ontvangen. Hij was daardoor gedwongen om los werk te accepteren op verschillende plaatsen. Soms werkte hij drie dagen per week; soms slechts één. “Ik had niet genoeg geld om mijn kinderen te voeden”, vertelde hij aan The Electronic Intifada. ‘Ik moest lenen om een kleine werkplaats te openen. Helaas is het mislukt vanwege de moeilijke economische omstandigheden. Ik heb meer schulden. ‘ Zonder uitweg uit Gaza om nieuwe kansen te zoeken en geen einde in zicht van de economische crisis, begon Mustafa zelfmoordgedachten te krijgen. Het was, zei hij, niet zo verrassend. ‘We leven in een openluchtgevangenis. Het is geen plaats voor hoop. ‘ Met counseling en gezinsondersteuning voelt Mustafa zich nu sterker, maar velen zoals hij worstelen met mentale problemen.
Geen plaats voor ambitie
De jongere broer van Muhammad Khader, Samir, heeft in september vorig jaar een einde aan zijn leven gemaakt. Telkens wanneer hij hoort van een andere zelfmoord, denkt Mohammed aan zijn broer. ‘Mijn broer was een ambitieuze tiener’, herinnerde Mohammed zich. ‘Hij behaalde een uitstekend gemiddelde op de middelbare school en een beurs om zijn studie in Algerije voort te zetten.’ Maar zijn hoop om naar het buitenland te reizen werd gedwarsboomd toen Israël hem in 2013 een vergunning weigerde om via Erez te vertrekken. Doordat de Rafah-grensovergang ook werd gesloten o.a door acute onrust aan de Egyptische kant werd Samir uiteindelijk gedwongen in Gaza te blijven. Desalniettemin deed hij het academisch nog steeds goed en behaalde hij in 2015 een diploma bedrijfskunde. Banen waren echter niet te vinden. Hij probeerde het keer op keer, maar moest schoonmaakwerk doen om rond te komen. Zonder uitzicht werden alle dromen die hij had om te trouwen en een gezin te stichten, in de wacht gezet. Zijn humeur verslechterde. “Hij was op zoek naar hoop, maar verloor die uiteindelijk”, zei Mohammed. ‘Op een dag werden we wakker en vonden hem dood door een overdosis pillen.’
Hopeloosheid
Issam Younis, directeur van Al Mezan, zegt dat er een gevoel van hopeloosheid heerst onder jongeren in Gaza die direct verbonden is met de slechte economie. Die situatie is opgelegd door de Israëlische bezetting, wordt verergerd door de politieke verdeeldheid tussen Hamas en Fatah en daar komen nu ook de gevolgen bij van de COVID-19-pandemie.
‘Meer dan 60 procent van de mensen in Gaza is jonger dan 30 jaar. Ze zien geen hoop op een betere toekomst. Dit heeft velen van hen gedwongen te emigreren om kansen in het buitenland te zoeken, ”zei hij. “Onder degenen die blijven, heeft zelfmoord een serieus en ongekend niveau bereikt.” Bovendien zijn de autoriteiten na de lock down ook zeer onvoorbereid om de kwestie van zelfmoord aan te pakken.
Volgens Rana Hadaib, die begin juli samen met de Internationale Commissie ter ondersteuning van de Palestijnse Rechten een onderzoek over zelfmoord in Gaza publiceerde, lijden meer dan 210.000 Palestijnen in Gaza aan ernstige of matige psychische problemen, waarvan een groot deel kan worden toegeschreven aan de wanhopige economische situatie in Gaza.
Volgens de in haar studie geciteerde statistieken kan meer dan 50 procent van de zelfmoorden worden toegeschreven aan stress als gevolg van zorgen over de economische situatie. De rest wordt toegeschreven aan een aantal factoren, waaronder familiegeschillen, afpersing en emotionele stoornissen. “Ondanks de ernst van de situatie en de onderdrukking die de jongeren van Gaza ondervinden en in het licht van de aanhoudende zelfmoorden, is er geen nationale strategie om de crisis op te lossen”, vertelde Hadaib aan The Electronic Intifada. “Eind vorig jaar kondigde het ministerie van Volksgezondheid in samenwerking met andere instellingen een concept nationaal plan aan om zelfmoord te voorkomen. Toch is een dergelijk beleid ontoereikend in het licht van de economische en politieke factoren die een rol spelen bij de beslissing van mensen om zelfmoord te plegen. ”
Ola Mousa is een kunstenaar en schrijver uit Gaza.
bron: The electronic intifada
