door Lydia de Leeuw
Afgelopen november, zo’n vier jaar naar de allesvernietigende ‘Operatie Gegoten Lood’, voerde het Israëlische bezettingsleger weer een offensief uit op de Gazastrook. Daarbij werden ruim 100 burgers gedood en raakten zo’n 1.280 Palestijnen gewond, 98% van hen burger. Veel van de gewonden zullen nog lang zorg en revalidatie nodig hebben om er weer bovenop te komen.
Het Palestinian Medical Relief Society (PMRS) is een NGO die aan deze slachtoffers medische hulpverlening biedt, waaronder revalidatietherapie, gehandicaptenzorg en psychosociale hulp. Tijdens een bezoek aan het Palestinian Medical Relief Society (PMRS), enkele weken na de oorlog van november, wordt duidelijk voor welke uitdagingen slachtoffers en hun hulpverleners in de Gazastrook staan tijdens de lange weg naar herstel.
De behandelruimte van het PMRS centrum in Jabalya
“We lopen tegen veel problemen aan in ons werk”, zegt Bassam Zaqout, de Projectcoördinator van PMRS. “Er is bijvoorbeeld een tekort aan reserveonderdelen voor de medische apparatuur die we gebruiken in de behandeling van patiënten. Deze onderdelen kunnen niet geïmporteerd worden omdat Israël de Gazastrook al jaren afsluit. Meestal is er een afwijzing of een verlate goedkeuring wanneer we proberen goederen in te voeren. Ook is het moeilijk om rolstoelen de Gazastrook in te krijgen.” Het chronische tekort aan voorzieningen zorgt ervoor dat de centra van PMRS niet alle zorg kunnen bieden die nodig is. Het team van PMRS biedt mensen zorg in revalidatiecentra en door middel van bezoeken aan huis. In het PMRS gebouw in Jabalya is het de hele dag een komen en gaan van patiënten en medewerkers. Mustafa Abed, manager van het revalidatieprogramma, geeft een rondleiding door de verschillende ruimtes. Er is een zaal met bedden waar wondverzorging en bewegingstherapie plaatsvindt. Daarnaast is een ruimte met eenvoudige fitnessapparatuur. Ook is er een speciale kamer ingericht voor kinderen.
Mustafa Abed laat de bakjes en plaatjes zien die gebruikt worden om kinderen over hun spraakproblemen heen te helpen
Door trauma ondervinden veel kinderen problemen in de communicatie en stoppen sommige kinderen zelfs helemaal met praten. Via letters en pictogrammen aan de muur proberen therapeuten kinderen weer te leren spreken. Ook moeten vele kinderen angst overwinnen voor de meest simpele objecten in huis, zoals een lichtknop of deurklink. Speelsgewijs helpen hulpverleners van PMRS kinderen om over deze angsten heen te komen. Daarnaast is er de mogelijkheid om te tekenen en schrijven in de kamer, één van de manieren waarop kinderen kunnen uiten wat ze hebben meegemaakt en nog steeds aan herinneringen met zich meedragen.
“Na de laatste oorlog worden verschillende kinderen naar ons doorverwezen door het Ministerie van Gezondheid”, zegt Mustafa Abed. “Van zeker 200 kinderen is al duidelijk dat ze hulp nodig zullen hebben de komende tijd om hun trauma’s te verwerken; ze zijn te ernstig getraumatiseerd door wat ze hebben gezien en meegemaakt in de laatste oorlog. Dat uit zich opverschillende manieren, zoals spraakproblemen, depressie, slapeloosheid en bedplassen”.
Yahia Abu Saif in het huis van zijn familie in Jabalya
Naast trauma zorgen de Israëlische legeraanvallen ook voor blijvend letsel en een behoefte aan revalidatie. Het centrum in Jabalya biedt hulp aan gehandicapten in de gehele noordelijke Gazastrook. Yahia Abu Saif (24 jaar oud) is één van de vele patiënten die al jaren baat heeft bij het werk van PMRS in Jabalya. Hij raakte zwaargewond tijdens ‘Operatie Gegoten Lood’ toen het Israëlische de moskee bombardeerde waarin hij bidde. Yahia verloor zijn rechterbeen en heeft verlammingsverschijnselen in zijn linkerarm als gevolg van scherven die in zijn hersenen zitten. Ook heeft hij wat moeite met zijn spraak.
“Ik had net gebeden in de moskee die middag, 1 januari 2009. Ik was op weg naar buiten toen een bom ons raakte. Twintig dagen later werd ik wakker uit een coma, in het Shifa ziekenhuis in Gaza stad. Mijn rechterbeen was eraf.” Na een verblijf in een Egyptisch ziekenhuis en half jaar te hebben doorgebracht in een revalidatiekliniek in Gaza, kwam Yahia eindelijk weer thuis. Sindsdien ontvangt hij twee dagen in de week hulp van PMRS therapeuten die bij hem thuis in Jabalya langskomen. Door middel van revalidatietherapie probeert hij zoveel mogelijk functionaliteit in zijn linkerarm terug te krijgen en toe te werken naar het aan laten meten van een kunstbeen.
“Een groot probleem is, dat ik geen functionerende rolstoel heb”, zegt Yahia. “De reserveonderdelen komen Gaza niet in en daardoor kan ik zowel mijn elektrische als gewone rolstoel op dit moment niet gebruiken, en ben ik aan het bed gekluisterd.” Wanneer de onderdelen de Gazastrook binnen kunnen komen, weet Yahia niet. Hij brengt zijn dagen meestal door in huis, soms met bezoek van vrienden. Hij probeert zoveel mogelijk oefeningen te doen. Zijn ultieme doel is om zijn opleiding tot leraar af te maken. Toen Yahia zijn been verloor, zat hij in het eerste jaar van zijn opleiding.
“Mijn leven houdt niet op als gevolg van mijn handicap. In het nieuwe jaar ga ik terug naar de universiteit. Ik zal me weer inschrijven bij het Onderwijs Departement in de universiteit en mijn opleiding voortzetten. Ik ben erg blij dat ik het weer op kan gaan pakken. Ik wil leven zoals ieder ander; mijn studie afmaken, een basis leggen voor de toekomst, en een gezin stichten.”
Eerdere artikelen van Lydia
