Den Haag, 26 maart 2025 –
Een coalitie van tien Palestijnse en Nederlandse maatschappelijke organisaties waaronder Stichting Groningen-jabalya, heeft beroep aangetekend tegen het vonnis van de Rechtbank Den Haag van 13 december 2024, waarbij de vordering in kort geding van de coalitie tegen de Nederlandse Staat werd afgewezen. De rechtszaak is erop gericht Nederland aansprakelijk te stellen voor zijn rol in het faciliteren van Israëls schendingen van het internationaal recht, waaronder de illegale bezetting van Palestijns gebied en de aannemelijke genocide op het Palestijnse volk in Gaza. In het hoger beroep wordt aangevoerd dat het niet toepassen door de rechtbank van bindende internationale rechtsnormen de verplichtingen van Nederland onder de Genocideconventie, de Geneefse Conventies en het recente advies van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) ondermijnt.
Nederlandse wapenexport en economische banden met nederzettingen
De kern van het beroep is het voortdurende faciliteren door de Nederlandse staat van wapenexporten naar Israël en het niet tegengaan van economische activiteiten in illegale Israëlische nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Ondanks het erkennen van de wettelijke verplichtingen verwierp de rechtbank het verzoek van de coalitie voor een algeheel verbod op de export van militaire en dual use goederen naar Israël, vertrouwend op de bewering van de Staat dat zij elke export afzonderlijk beoordeelt. De bevinding van het ICJ van een aannemelijk risico op genocide in Gaza maakt dergelijke export niet alleen onverantwoordelijk maar ook onwettig. De coalitie heeft bewijs geleverd dat Nederland onderdelen voor F-16’s exporteert naar Israël, dat deze toestellen inzet bij bombardementen op Gaza. Hierdoor bestaat het risico dat de uitgevoerde onderdelen bijdragen aan/worden gebruikt voor deze aanvallen. Opmerkelijk is dat de Nederlandse regering een nieuwe exportvergunning voor F-16 onderdelen publiceerde op de dag van de hoorzitting in november 2024, in tegenspraak met haar eigen verzekeringen dat dergelijke goedkeuringen onder de huidige omstandigheden onwaarschijnlijk waren.
Bovendien onderschreef de rechtbank het zogenaamde ‘ontmoedigingsbeleid’ van de staat ten aanzien van Nederlandse bedrijven die actief zijn in illegale nederzettingen, zonder de effectiviteit of naleving van het internationaal recht te evalueren. Dit beleid laat het expliciet aan bedrijven zelf of ze economische banden met nederzettingen aangaan, terwijl het advies van het ICJ van juli 2024 duidelijk stelt dat staten elke handel of investering die bijdraagt aan de illegale activiteiten van Israël in de bezette Palestijnse gebieden moeten voorkomen. De aanvaarding van deze laissez-faire benadering door het hof ondermijnt de inspanningen om bedrijven verantwoordelijk te houden voor het profiteren van illegaliteit en faciliteert rechtstreeks Israëls kolonisatie van Palestijns gebied door zionistische kolonisten. Nederlandse bedrijven als Booking.com, Kardan N.V. en Tahal Group International B.V. blijven dus profiteren van activiteiten in nederzettingen en faciliteren zo Israëls kolonisatie van Palestijns land.
Escalerend geweld en belegering
Sinds de uitspraak in eerste aanleg is de situatie ter plaatse alleen maar verslechterd. Na meerdere schendingen van het staakt-het-vuren sinds dit medio januari werd ingesteld, heeft Israël zijn bombardementen op Gaza op 18 maart 2025 opgevoerd. Zo werden vorige week dinsdag meer dan 400 Palestijnen gedood toen Israëlische luchtaanvallen woonwijken troffen terwijl mensen sliepen. De Palestijnen in Gaza worden nog steeds geconfronteerd met massale ontheemding, en systematische vernietiging van vitale infrastructuur. Tegelijkertijd houdt Israël een totale blokkade in stand, waardoor de ongeveer twee miljoen Palestijnen in Gaza worden verstoken van voedsel, medicijnen, brandstof, elektriciteit en andere essentiële voorzieningen. Ondertussen is op de Westelijke Jordaanoever het geweld van kolonisten en militairen tot ongekende hoogten gestegen, waarbij grote stukken Palestijns land in beslag zijn genomen en hele gemeenschappen met geweld zijn verdreven.
Oproep tot handhaving internationaal recht
Met dit hoger beroep vraagt de coalitie de Nederlandse rechterlijke macht om het internationaal recht te handhaven en het gedrag van de staat in lijn te brengen met zijn wettelijke verplichtingen. Dit omvat het opschorten van lopende wapenexportvergunningen naar Israël en het bevelen van de Nederlandse staat om actief stappen te ondernemen om handelsrelaties tussen Nederlandse bedrijven en de onwettige Israëlische nederzettingen te voorkomen. De hoorzitting in hoger beroep zal naar verwachting in de komende maanden plaatsvinden. In de tussentijd zal de coalitie blijven aandringen op concrete juridische en politieke actie om verdere wreedheden te voorkomen en ervoor te zorgen dat het internationaal recht in de praktijk wordt nageleefd.
Issam Younis, algemeen directeur van Al Mezan, merkte op: “De genocide tegen het Palestijnse volk in Gaza is nog lang niet voorbij. Alleen al in de afgelopen week heeft Israël het staakt-het-vuren op flagrante wijze geschonden en honderden Palestijnen gedood, waaronder kinderen, terwijl het zijn voortdurende campagne van collectieve bestraffing en langzame dood door uithongering en het opzettelijk ontzeggen van levensreddende diensten aan meer dan twee miljoen Palestijnen heeft geïntensiveerd. Het is zowel gewetenloos als juridisch onverdedigbaar dat Nederland, tegenover zulke ernstige en aanhoudende schendingen van het internationaal recht, zich met Israël blijft inlaten alsof het business as usual is.”
Christiaan Alberdingk Thijm, lawyer for the coalition, merkte op: “De Nederlandse staat moet bijdragen aan het beëindigen van Israëls mensenrechtenschendingen. De passieve houding van onze overheid is een schande. Door vergunningen te verlenen voor de export militaire en dual-use goederen draagt Nederland bij aan de genocide die in Israël wordt gepleegd. Dit moet stoppen. Door vergunningen te verlenen voor de uitvoer van militaire en dual-use goederen draagt Nederland bij aan de genocide die door Israël wordt gepleegd. Dit moet stoppen.”
Dit proces is kostbaar dus iedereen die dit steunt kan ook financieel bijdragen. Alvast bedankt voor je steun. Zie deze crowdfunding pagina
